معرفی دو ابزار کاربردی برای تعیین هدف آموزشی

معرفی دو ابزار کاربردی برای تعیین هدف آموزشی

چه کسی در قبال آموزش دانش‌آموزان مسئول است: معلم یا دانش‌آموز؟

باید گفت که هر دو مسئولند. با این حال، بسیاری از دانش‌آموزان احساس می‌کنند که اگر در کلاسی با حضور یک معلم شرکت ‌کنند، دیگر نیازی به تعیین اهداف فردی نخواهند داشت. تکیه بر تخصص و آگاهی معلمان از نیازهای دانش‌آموزان، کمی وسوسه‌برانگیز است و به همین دلیل در حالی که معلم تمام کارهای سخت را انجام‌ می‌دهد، فراگیر می‌تواند با خیال راحت بنشیند و آرامش داشته باشند.

متأسفانه، اگر در رسیدن به اهداف خود جدی هستید، باید بدانید که این کار چندان ساده‌ نیست. اما علی‌رغم دشوار بودن آن، با تمرکز و توجه بر زمینه‌هایی که نیاز به پیشرفت دارید، ‌می‌توانید به اهداف خود در زمینه یادگیری برسید و با انگیزه بمانید.

چرا وقتی دانش‌آموزان اهداف شخصی برای خود تعیین‌ می‌کنند، عملکرد بهتری دارند؟

دانش‌آموزانی که اهداف یادگیری خود را مشخص‌ می‌کنند، در مقایسه با زمانی که بر اهدافی که معلم برای آنها تعیین کرده است تمرکز‌ می‌کنند، موفقیت بیشتری‌ کسب می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده در این زمینه  رفتاری که از تعیین اهداف شخصی ناشی‌ می‌شود، توانمند و پیشگیرانه است. وقتی دانش‌آموزان آنچه را که برایشان اهمیت بیشتری دارد تشخیص‌ می‌دهند، کنترل یادگیری خود را در دست‌ گرفته و مستقل می‌شوند.

تعیین اهداف آموزشی فردی به این معنی است که شما صرفا اطلاعات را به صورت منفعلانه‌ای دریافت نمی‌کنید بلکه در توسعه فردی نیز مشارکت فعال خواهید داشت. وقتی پیشرفت را در خود مشاهده‌ می‌کنید، احساس انگیزه بیشتری‌ کرده و برای ادامه راه خود انگیزه بیشتری دارید.

بهترین راه برای تعیین اهداف زبان‌آموزان چیست؟

به طور روزانه زمانی را برای تعیین اهداف و تأمل در خصوص یادگیری خود اختصاص دهید، زیرا ارزشش را دارد. این کار به شما کمک‌ می‌کند تا از نقاط قوت خود آگاه شوید و بدانید در کدام زمینه‌ها نیاز به توسعه دارید. این فرآیند خود-اکتشافی برای رسیدن به اهداف بسیار مهم است.

در اینجا دو ابزار برای کمک به دستیابی شما به اهداف یادگیریتان وجود دارد. اولین روش دفترچه یادگیری (learning log) نامیده‌ می‌شود و دومی مدل GROW است.

گزارش یادگیری یا learning log

این ابزار کاربردی به شما کمک‌ می‌کند تا یادگیری خود را در طول هفته پیگیری کنید و روی مواردی که در طول آن هفته به آنها پرداخته‌اید (در زمینه‌هایی مانند گرامر، واژگان و تلفظ) تمرکز کنید. این ابزار به شما یک نمای کلی از هفته‌ای که گذرانده‌اید‌، و نیز آنچه برای مرور این موارد انجام داده‌اید به شما ارائه می‌دهد.

ماهیت فرآیند ثبت گزارش، ذهن شما را تربیت‌ می‌کند تا روی جزئیات نحوه گذراندن وقت خود به طور روزانه تمرکز کند. به این ترتیب‌،‌ می‌توانید بفهمید که تمایل دارید چه تغییراتی ایجاد کنید. ممکن است متوجه شوید که برای یک زمینه خاص مانند گرامر، زمان کافی صرف نمی‌کنید یا زمان زیادی را برای تمرین واژگان خود می‌گذارید. گزارش یادگیری شما این موضوع را به سرعت برجسته و متمایز‌ می‌سازد.

نمونه‌ای از یک گزارش یادگیری

یک جدول بکشید. در خانه‌های ستون افقی، روزهای هفته را قرار دهید: شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه.

در خانه‌های ستون عمودی، مهارت‌هایی را که روی یادگیری آنها تمرکز دارید، مانند گرامر، واژگان، تلفظ و خودآموزی قرار دهید.

توجه داشته باشید که این صرفا یک مثال است - شما باید مهارت‌های خود را بسته به مهارت‌های مورد تمرکز‌ خود تعیین کنید.

ستون دوشنبه ممکن است به این شکل باشد:

Grammar: present perfect – 'I have been to Dublin'

Vocabulary: Crime – a pickpocket, to mug someone, to shoplift

Pronunciation: -ed endings – eg: 'She was mugged' /d/

Self-study: revise vocabulary on crime and present perfect

مدل GROW

در کنار گزارش یادگیری، GROW به شما کمک‌ می‌کند تا روند یادگیری خود را از نزدیک دنبال کرده و آنچه را که‌ می‌خواهید روی آن تمرکز کنید به تفکیک روز، هفته، ماه و حتی سال بعد ثبت کنید.

مدل GROW اغلب با نحوه‌ی برنامه‌ریزی برای یک سفر شخصی مقایسه می‌شود.

فرض کنید قرار است برای یک سفر آماده شوید. به این مثال توجه کنید:

ابتدا تصمیم‌ می‌گیرید‌ به نیویورک بروید. این هدف یا Goal‌ شماست.

در مرحله بعد، مکان فعلی خود را دوبلین در نظر‌ می‌گیرید. این واقعیت یا Reality است.

سپس ممکن است به این فکر کنید که چه عواملی ممکن است مانع رسیدن شما به مقصدتان شود، مانند رزرو پرواز، هزینه سنگین اقامت یا مرخصی از کار. اینها موانع یا Obstacles هستند.

در مرحله بعد، به بررسی این موضوع‌ می‌پردازید که چه Optionها یا گزینه‌هایی برای رسیدن به این هدف وجود دارد: شاید به دنبال شغل دوم بگردید یا هزینه‌های جاری خود را به منظور صرفه‌جویی در بودجه سفر کاهش دهید.

در نهایت، شما تصمیم‌ می‌گیرید که چه قدم‌هایی را برای رسیدن به مقصدتان در نیویورک بردارید (راه پیش رو یا way forward).

به عنوان جایگزین‌های احتمالی ممکن است تصمیم بگیرید هر ماه مقداری پول را تا شش ماه آینده پس‌انداز کنید و در مواقع ضروری، اضافه کاری نیز انجام‌ ‌دهید. سرانجام شش ماه بعد به هدف خود می‌رسید و از اینکه روی تحقق این هدف تمرکز کرده‌اید، خوشحال خواهید شد.

نمونه ای از مدل GROW برای یک دانش‌آموز

در ادامه نمونه‌ای از مدل GROW یک دانش‌آموز فرضی برای پایان ماه آمده است. این دانش‌آموز در زمینه صحبت کردن با همکلاسی‌هایش مشکل دارد و‌ می‌خواهد تا ماه آینده روی این موضوع تمرکز کند.

ابتدا او هدف خود را مشخص‌ می‌کند: دستیابی به احساس اعتماد به نفس در صحبت به انگلیسی.

در مرحله بعد، او واقعیت فعلی خود را تصدیق و تایید‌ می‌کند: او فقط در حین مکالمه با یک فرد با اعتماد به نفس صحبت‌ می‌کند، و نه در مقابل کل افراد کلاس.

او همچنین موانع خود را که ممکن است او را در مسیر رسیدن به هدفش مغلوب کنند، در نظر‌ می‌گیرد: ترس از صحبت کردن، سطح بالاتر سایر دانش‌آموزان در هنگام صحبت کردن به انگلیسی.

او گزینه‌ها را در زمینه نحوه دستیابی به هدف خود در نظر‌ می‌گیرد: تلاش بیشتر برای شرکت در کارهای گروهی، صحبت با افراد بیشتری در فضای خارج از کلاس.

سرانجام او راه آینده خود را برنامه‌ریزی‌ می‌کند: با معلم صحبت می‌کند و از او موضوعات درسی را از یک روز قبل می‌پرسد و در یک کلاس بحث آزاد یا مکالمه نیز شرکت می‌کند.

مدل GROW چگونه‌ است:

یک جدول بکشید و در امتداد محور افقی آن هدف، واقعیت، موانع، گزینه‌ها و راه پیش رو را بنویسید. سپس اطلاعاتی را به ستون‌های زیر هر بخش اضافه کنید، مانند مثال زیر:

هدف: احساس اعتماد به نفس در صحبت به انگلیسی (کار گروهی و همراه با معلم در بحث‌های کلاسی)

واقعیت: فقط هنگام صحبت کردن با یکی از هم‌کلاسی‌ها، انجام انفرادی تمرین‌ها و در صورت استفاده از دیکشنری برای یافتن کلمات جدید، احساس اطمینان خاطر دارید؛ اما هنگام صحبت مستقیم با معلم یا پاسخگویی به سوالات در مقابل سایر هم‌کلاسی‌ها احساس اطمینان نمی‌کنید.

موانع: سطح اعتماد به نفس.‌ ترس از صحبت کردن در کلاس. "سایر دانش‌آموزان سطح صحبت کردن بهتری نسبت به من دارند."

گزینه‌ها: سعی کنید در فعالیت‌های گروهی بیشتر صحبت کنید. راهی پیدا کنید تا با افراد بیشتری در خارج از ساعت کلاس صحبت کنید تا اعتماد به نفس بیشتری کسب کنید.

راه پیش رو: به منظور ایجاد آمادگی برای برخی از واژگان، از معلم خود در مورد موضوعات درسی روز بعد سوال کنید. این امر در ابتدای امر به ایجاد اعتماد به نفس کمک‌ می‌کند و به مرور با انجام مداوم این کار، صحبت کردن با همکلاسی‌ها برایتان راحت‌تر می‌شود. با شرکت در کلاس‌های مکالمه یا بحث آزاد با دانش‌آموزان بیشتری آشنا شوید.

یک دوست قابل اتکا برای کمک به خود پیدا کنید

همچنین داشتن یک همراه قابل اتکا، بسیار انگیزه‌بخش است؛ کسی مثل یک دوست یا همکلاسی که روی هدف خاصی تمرکز دارد. می‌توانید به همراه دوست خود یک جلسه هفتگی به مدت پنج تا ده دقیقه داشته باشید تا اهداف خود را آشکارا و صادقانه با یکدیگر به بحث بگذارید. شاید تعجب کنید که وقتی ملزم به‌ ارائه گزارش به کسی هستید، یادگیری چقدر هیجان‌انگیزتر است.